Έγγραφο με το οποίο προτείνει διάφορους τρόπους αποκλιμάκωσης της έντασης μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας κατέθεσε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτεμπεργκ στους στρατιωτικούς αντιπροσώπους της Ελλάδος και της Τουρκίας στη Συμμαχία.
Το εν λόγω έγγραφο, το οποίο περιλαμβάνει μία σειρά από προτάσεις, δεν φαίνεται να καλύπτει σε αυτή τη φάση τις επιθυμίες της ελληνικής πλευράς, ιδιαίτερα σχετικά με την αποχώρηση του «Ορούτς Ρέις» από την Ανατολική Μεσόγειο.
Ωστόσο, η Αθήνα έκρινε, σε πρώτη φάση και όταν εκδηλώθηκε αρχικά η σκέψη Στόλτεμπεργκ, ότι δεν υπήρχε λόγος να απορρίψει αμέσως την πρωτοβουλία του. Είναι επίσης σαφές, σύμφωνα με ορισμένες πηγές, ότι υπάρχει κινητοποίηση από συγκεκριμένες πηγές εντός ΝΑΤΟ (Ηνωμένες Πολιτείες, Γερμανία, ίσως και άλλες).
Ο κ. Στόλτεμπεργκ έσπευσε όμως να ανακοινώσει ότι οι δύο χώρες «συμφώνησαν να προσέλθουν σε τεχνικές συνομιλίες για τη μείωση του κινδύνου επεισοδίων και ατυχημάτων στην Ανατολική Μεσόγειο, επισημαίνοντας ότι το ΝΑΤΟ είναι μία σημαντική πλατφόρμα διαβουλεύσεων επί ζητημάτων που επηρεάζουν την ασφάλειά μας». Αυτό προκάλεσε την αντίδραση της ελληνικής πλευράς.
Η ανακοίνωση Στόλτενμπεργκ και η απάντηση της Αθήνας
«Μετά τις συζητήσεις μου με τους ηγέτες Ελλάδας και Τουρκίας, οι δύο σύμμαχοι συμφώνησαν να ξεκινήσουν τεχνικές συνομιλίες στο ΝΑΤΟ για τη θέσπιση μηχανισμών προκειμένου να υπάρξει στρατιωτική αποκλιμάκωση και να μειωθεί ο κίνδυνος περιστατικών και ατυχημάτων στην Ανατολική Μεσόγειo», ανακοίνωσε μέσω του Twitter ο επικεφαλής του Οργανισμού.
Διπλωματικές πηγές της Αθήνας υποστήριξαν ότι κάτι τέτοιο δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. «Η μονομερής εγχείρηση εγγράφου με την παράκληση για σχόλια εντός μιας εβδομάδας σε καμία περίπτωση δεν συνιστά έναρξη διαλόγου», ανέφεραν. «Σε κάθε περίπτωση, προσθέτουν οι ίδιες πηγές, έχουμε συγκρατήσει την πρόθεση του κ. Στόλτενμπεργκ να εργαστεί για να θεσπίσει μηχανισμούς αποκλιμάκωσης στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ».
Ο κ. Στόλντεμπεργκ εμφάνισε ότι υπήρξε συμφωνία, επιχειρώντας έτσι να δημιουργήσει τετελεσμένα. Η βιασύνη του αυτή φαίνεται να σχετίζεται και με την τηλεφωνική επικοινωνία Μέρκελ-Ερντογάν. Σύμφωνα με την τουρκική προεδρία, ο Τούρκος πρόεδρος είπε στη Γερμανίδα καγκελάριο ότι κακώς η Ευρώπη υποστηρίζει Ελλάδα και Κύπρο στην ανατολική Μεσόγειο. «Απαράδεκτο να υποστηρίζεται η εγωιστική συμπεριφορά τους», ήταν το μήνυμα που έστειλε ο Ερντογάν.
Τουρκία: Στηρίζουμε την πρωτοβουλία Στόλτενμπεργκ
Λίγη ώρα αφότου ο ΓΓ του ΝΑΤΟ μίλησε για συμφωνία ανάμεσα σε Αθήνα και Άγκυρα ώστε να ξεκινήσει ο διάλογος και μετά τη διάψευση από την ελληνική πλευρά, η οποία διεμήνυσε ότι αποκλιμάκωση συνιστά μόνον η άμεση απομάκρυνση όλων των τουρκικών πλοίων από την ελληνική υφαλοκρηπίδα, ανακοίνωση εξέδωσε το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών αναφορικά με τις δηλώσεις του Γενς Στόλτενμπεργκ, καλώντας μάλιστα την Ελλάδα να στηρίξει αυτή την πρωτοβουλία για διάλογο.
Mετά το κρεσέντο προκλητικότητας, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών στην ανακοίνωσή του τονίζει μεταξύ άλλων τα εξής: «Θέλουμε να υπενθυμίσουμε για άλλη μια φορά ότι η χώρα μας είναι έτοιμη να προσέλθει σε διάλογο χωρίς προϋποθέσεις για την εξεύρεση δίκαιων και μόνιμων λύσεων στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου για τα προβλήματα με την Ελλάδα». «Αναμένουμε να στηρίξει την Ελλάδα αυτή την πρωτοβουλία του ΓΓ του ΝΑΤΟ» επισημαίνεται ακόμη.
Αναλυτικά η ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ
«Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ ανέλαβε μια πρωτοβουλία για την μείωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο και την αποφυγή ατυχημάτων μεταξύ ναυτικών και αεροπορικών μονάδων.
Η πρωτοβουλία αυτή, του γγ η οποία υποστηρίζεται από τη χώρα μας αποσκοπεί στην έναρξη στρατιωτικών – τεχνικών συνομιλιών μεταξύ των δύο χωρών στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.
Οι συνομιλίες αυτές που αποσκοπούν στην εκτόνωση δεν σχετίζονται με την επίλυση των διμερών θεμάτων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας αλλά κατ’ ουσίαν με τις διευθετήσεις που έθεσαν προηγουμένως σε διμερές επίπεδο οι στρατιωτικές αρχές των δύο χωρών.
Αναμένουμε να στηρίξει την Ελλάδα αυτή την πρωτοβουλία του ΓΓ του ΝΑΤΟ.
Εξάλλου, θέλουμε να υπενθυμίσουμε για άλλη μια φορά ότι η χώρα μας είναι έτοιμη να προσέλθει σε διάλογο χωρίς προϋποθέσεις για την εξεύρεση δίκαιων και μόνιμων λύσεων στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου για τα προβλήματα με την Ελλάδα».
Εμπλοκή και της Μόσχας
Στο παιχνίδι των προκλήσεων η Άγκυρα ενέπλεξε και τη Μόσχα, εκδίδοντας δύο νέες Νavtex στα δυτικά και στα ανατολικά της Κύπρου, λόγω των ρωσικών ασκήσεων στις δύο αυτές περιοχές. Το ρωσικό ναυτικό, όπως και κάθε άλλο, έχει το δικαίωμα να πραγματοποιεί ασκήσεις σε διεθνή ύδατα, όπως είναι οι συγκεκριμένες περιοχές. Το πρόβλημα είναι ότι ειδικά η τουρκική Navtex για τη θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Κύπρου είναι παράνομη, αφού η περιοχή είναι συριακής και κυπριακής δικαιοδοσίας.
H εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα, χαρακτήρισε ως προκλητικούς τους ισχυρισμούς ότι οι «επιθετικές» ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο οφείλονται σε ρωσική στήριξη. Η Λευκωσία από την πλευρά της δήλωσε ενήμερη από την Μόσχα.
Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι αν και μέχρι σήμερα η Τουρκία λειτουργεί ως διαλυτική συνιστώσα με τις ευλογίες της Μόσχας, παρατηρείται μία ιδιαίτερα ασταθής ισορροπία Ρωσίας-Τουρκίας στη Συρία. Επιπλέον, η πρόσφατη επίσκεψη Κούρδων αξιωματούχων στο Κρεμλίνο προκάλεσε την οργή της Άγκυρας, γεγονός που ίσως προδικάζει εξελίξεις στην βόρειο Συρία.Εν μέσω όλων των παραπάνω, ο Σεργκέι Λαβρόφ θα πραγματοποιήσει επίσημη επίσκεψη στην Λευκωσία την Τρίτη 8 Σεπτεμβρίου.
