Τι αναφέρεται σε μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα δημοσίευση Ελλήνων επιστημόνων από πέντε νοσηλευτικά ιδρύματα.
Η διατάραξη της ισορροπίας μεταξύ του ανθρώπου και της φύσης συνδέεται με διασπορά ζωοανθρωπονόσων. Μία σειρά από πρόσφατα παραδείγματα είναι τα αναπνευστικά σύνδρομα, όπως τα SARS και MERS, καθώς και της πανδημίας του νέου κορωνοϊού που βιώνουμε. Ο υπερπληθυσμός του ανθρώπου θα επιδεινώσει το πρόβλημα, το οποίο έχει ενταθεί τις τελευταίες δεκαετίες.
Τα παραπάνω αναφέρονται, μεταξύ άλλων, σε ανάλυση Ελλήνων επιστημόνων, με τίτλο “Επιδημίες και πανδημίες: Είναι ο υπερπληθυσμός ένας ελέφαντας στο δωμάτιο”; Την ανάλυση υπογράφουν οι Ν. Στερνοβασίλης, Μ. Παπαδάκης, Ι. Μαρκάκη, Χ. Τσιούτης και Λ. Μαρκάκη από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης, το νοσομείο Κυθήρων, τη χειρουργική κλινική του γερμανικού Πανεπιστημίου Witten – Herdecke, την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου και το νοσοκομείο Παίδων “Αγία Σοφία” αντίστοιχα.
Σύμφωνα με τους συντάκτες του κειμένου, η πανδημία της COVID-19 έχει αναδείξει τις αδυναμίες των συστημάτων περίθαλψης παγκοσμίως, καθώς και την έλλειψη συντονισμού μεταξύ των κυβερνήσεων. Όπως αναφέρουν, τώρα περισσότερο από ποτέ, απαιτείται δράση για την πρόληψη μελλοντικών πανδημιών, στοχεύοντας τις ρίζες του προβλήματος και όχι το ίδιο το πρόβλημα.
Αναλύοντας την παρούσα και άλλες υγειονομικές κρίσεις του παρελθόντος, επισημαίνουν πως ο ανθρώπινος υπερπληθυσμός και ό,τι αυτός προκαλεί, μπορεί να είναι το βασικό ζήτημα. Επιδημίες έχουν προκαλέσει πολλές απώλειες στο ανθρώπινο είδος. Τις τελευταίες δεκαετίες, ωστόσο, αυξάνονται ανησυχητικά.
Η εκθετική αύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού, οδήγησε σε αυξημένη αστικοποίηση, η οποία επιταχύνει τις επιδημίες, όπως συνέβη με τον νέο κορωνοϊό στη Γουχάν. Η αυξανόμενη αναζήτηση φυσικών πόρων, έχει οδηγήσει σε επέκταση του ανθρώπινου είδους σε άγριους βιότοπους, όπου αυξάνει την πιθανότητα ο άνθρωπος να έρθει σε επαφή με ζώα – φορείς μολυσματικών παραγόντων.
Εμφάνιση συνδρόμων
Εκτιμάται ότι περίπου 1,67 εκατομμύριο είδη ιών υπάρχουν σε θηλαστικά και πτηνά και μπορούν δυνητικά να έχουν ζωονοσογόνο δράση. Δεν είναι τυχαία η εμφάνιση πρόσφατων εστιών πρόκλησης ζωοανθρωπονόσων, όπως τα αναπνευστικά σύνδρομα SARS και MERS και η νόσος του ιού Έμπολα.
Σε πρόσφατη έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) επισημαίνεται πως το ξέσπασμα της νόσου Έμπολα ήταν πιθανότατα αποτέλεσμα της εκμετάλλευσης μίας πυκνής δασώδους περιοχής στη Γουϊνέα. Αυτό επέτρεψε στις νυχτερίδες φρούτων, που είναι φυσική δεξαμενή του ιού, να έρθουν σε κοντινή επαφή με τον άνθρωπο και να διευκολυνθεί έτσι η μετάδοση του ιού.
Η διαταραχή της βιοποικιλότητας, λόγω της αυξημένης ανθρώπινης δραστηριότητας, είναι ένας ακόμη παράγοντας που φαίνεται να συμβάλλει στην ταχεία εξάπλωση των λοιμωδών νοσημάτων. Μελέτες έχουν δείξει ότι η απώλεια της βιοποικιλότητας των πτηνών σε ορισμένες περιοχές, σχετίζεται με αυξημένη επίπτωση εγκεφαλίτιδας του Δυτικού Νείλου.
Αποσταθεροποίηση οικοσυστημάτων
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα παραπάνω παραδείγματα δείχνουν ξεκάθαρα πως η υποβάθμιση των φυσικών οικοτόπων και η αποσταθεροποίηση των οικοσυστημάτων μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη επιδημιών και πανδημιών.
Ο υπερπληθυσμός έχει επίσης προκαλέσει αύξηση της ζήτησης τροφίμων. Η έξαρση της ελονοσίας στο Βόρνεο, σχετίζεται με αποψίλωση των δασών της περιοχής, προκειμένου να καλυφθούν οι σταθερά αυξανόμενες ανάγκες για παραγωγή φοινικέλαιου, μέσω της δημιουργίας φυτειών σε περιοχές που προϋπήρχαν δάση.
Σχετικές με το πρόβλημα είναι και οι συνθήκες σε κτηνοτροφικές μονάδες, όπου τα ζώα είναι πολύ κοντά το ένα με το άλλο και σε ανεπαρκείς συνθήκες υγιεινής. Μονάδες αυτού του είδους – σημειώνουν οι ειδικοί – αποτελούν ένα τέλειο περιβάλλον για εμφάνιση και εξάπλωση λοιμώξεων, συμπεριλαμβανομένων και ζωοανθρωπονόσων.
Αγορές ζώντων ζώων
Επιπλέον, η ύπαρξη αγορών ζώντων ζώων σε πολλά μέρη του αναπτυσσόμενου κόσμου, όπου άγρια και οικόσιτα ζώα βρίσκονται σε κλουβιά σε κοντινή απόσταση και πωλούνται για ανθρώπινη κατανάλωση, αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για μεταδοτικές ασθένειες. Παρόμοια περίπτωση ήταν η αγορά της Γουχάν, η οποία “ενοχοποιείται” για το ξέσπασμα της πανδημίας.
Ο υπερπληθυσμός συνδέεται με τις μολυσματικές ασθένειες και για έναν ακόμη λόγο: οι άνθρωποι μεταναστεύουν αναζητώντας εργασία ή καλύτερες οικονομικές προοπτικές, ενώ άλλοι μεταναστεύουν για να αποφύγουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Η συντακτική ομάδα υπογραμμίζει πως ο ανθρώπινος πληθυσμός είναι σήμερα 7,7 δισεκατομμύρια άνθρωποι και ο ΟΗΕ εκτιμά πως θα αυξηθεί στα 9,7 δισεκατομμύρια έως το 2050. Οι επιδημίες – εξηγούν – τροφοδοτούνται από τον ανθρώπινο υπερπληθυσμό και τη διατάραξη της ισορροπίας μεταξύ του ανθρώπου και της φύσης.
Πηγή: iatronet.gr
