Πρώτα η λιτότητα, μετά η Κορόνα: δεν είναι μόνο το εθνικό χρέος που έχει σκαρφαλώσει στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών.
Το 2012, στο αποκορύφωμα της ελληνικής οικονομικής κρίσης, κανείς δεν χρωστούσε στο ελληνικό Δημόσιο τόσα πολλά όσο ο Νίκος Κασιμάτης: 952.087.781 ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος αποτελείται από πρόστιμα, ποινές και τόκους. Ένα απίστευτο ποσό, ακόμη και για τη χρεοκοπημένη δημοκρατία της Ελλάδας. Ο λογιστής και φορολογικός σύμβουλος ξεκίνησε την ποινή φυλάκισής του τον Ιούνιο του 2009 στις διαβόητες φυλακές “Διαβατών” κοντά στη Θεσσαλονίκη. Ο Κασιμάτης είχε καταδικαστεί σε 533 χρόνια φυλάκισης. Από αυτά, τα 150 χρόνια αφορούσαν τη μη καταβολή χρεών προς το κράτος, ενώ τα υπόλοιπα 533 χρόνια φυλάκισης για συνέργεια στην έκδοση πλαστών τιμολογίων.
Εκείνη την εποχή, πριν από εννέα χρόνια, οι νομικά εκτελεστέες φορολογικές οφειλές όλων των Ελλήνων είχαν ανέλθει στο ιστορικό επίπεδο ρεκόρ των 45 δισεκατομμυρίων ευρώ – μια αύξηση 14 δισεκατομμυρίων ευρώ από τον Οκτώβριο του 2009, όταν η Ελλάδα όδευε με πλήρη ταχύτητα προς την de facto εθνική χρεοκοπία.
Σήμερα, εννέα χρόνια αργότερα, οι νομικά εκτελεστέες φορολογικές οφειλές στην Ελλάδα έχουν υπερδιπλασιαστεί. Συγκεκριμένα, τέσσερα εκατομμύρια από τα σχεδόν έντεκα εκατομμύρια Έλληνες έχουν χρέη προς την εφορία ύψους ακριβώς 109,41 δισεκατομμυρίων ευρώ στο τέλος Σεπτεμβρίου 2021 – ένα νέο ιστορικό ρεκόρ. Και η τάση εξακολουθεί να είναι ανοδική. Μόνο κατά τους πρώτους εννέα μήνες του τρέχοντος έτους, οι νομικά εκτελεστέες φορολογικές οφειλές των Ελλήνων αυξήθηκαν κατά άλλα τέσσερα δισεκατομμύρια ευρώ.
Οι εξαιρετικές κοινωνικές συνεισφορές έχουν φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ
Επιπλέον, οι οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές προς το ταμείο υποχρεωτικής ασφάλισης ΕΦΚΑ, οι οποίες πρέπει να καταβληθούν από συνολικά 2,09 εκατομμύρια οφειλέτες στο τέλος Σεπτεμβρίου 2021, αυξήθηκαν στο ιστορικό επίπεδο ρεκόρ των 38,77 δισεκατομμυρίων ευρώ. Και εδώ, η τάση είναι ανοδική.
Επιπλέον, τα δάνεια που έχουν συναφθεί με τις ελληνικές εμπορικές τράπεζες, όπως καταναλωτικά δάνεια, δάνεια για οικοδομές και δάνεια για επιχειρήσεις, ανέρχονται σε 162,04 δισεκατομμύρια ευρώ στο τέλος Ιουνίου 2021 (πιο πρόσφατα στοιχεία δεν είναι ακόμη διαθέσιμα). Από αυτά, τα 34,57 δισεκατομμύρια ευρώ είναι επισφαλή δάνεια – τραπεζικά δάνεια που δεν έχουν εξυπηρετηθεί από τον οφειλέτη για τουλάχιστον 90 ημέρες.
Μέχρι το τέλος Ιουνίου 2021, οι ελληνικές εμπορικές τράπεζες είχαν πωλήσει επιπλέον 61,75 δισεκατομμύρια ευρώ από αυτά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε εταιρείες διαχείρισης πιστώσεων (ΕΔΑΔΠ) που έχουν λάβει ειδική άδεια από την κεντρική τράπεζα της Αθήνας (ΤΤΕ). Παρόλο που τα δάνεια αυτά δεν εμφανίζονται πλέον στα βιβλία των εμπορικών τραπεζών, δεν έχουν φύγει φυσικά από τον κόσμο – και σίγουρα όχι από την Hellas. Ο ιδιώτης οφειλέτης καλείται από τους νέους πιστωτές, την ΕΔΑΔΠ, να πληρώσει το χρέος του – συχνά με αγενείς μεθόδους.
Τα ιδιωτικά χρέη ανέρχονται σε 244,5 δισ. ευρώ
Συνολικά, το ιδιωτικό χρέος των Ελλήνων από νομικά δεσμευτικές φορολογικές οφειλές, εκκρεμείς ασφαλιστικές εισφορές και επισφαλή τραπεζικά δάνεια ανέρχεται σήμερα σε 244,50 δισεκατομμύρια ευρώ, για τα οποία οφείλονται τσουχτερά πρόστιμα, ποινές και τόκοι όσο δεν εξοφλείται το χρέος. Αν προστεθούν και τα τραπεζικά δάνεια στην “πράσινη” περιοχή, τα οποία επομένως (ακόμη) εξυπηρετούνται, το ποσό ανέρχεται ακόμη και σε 371,95 δισεκατομμύρια ευρώ.
Ωστόσο, οι Έλληνες δεν έχουν κολλήσει στο τέλμα του χρέους μόνο λόγω των εκρηκτικών ιδιωτικών χρεών τους. Υπάρχει επίσης το ελληνικό δημόσιο χρέος, το οποίο προκάλεσε μια τεράστια οικονομική κρίση στη χώρα αυτή την άνοιξη του 2010. Παρά τα επακόλουθα αυστηρά μέτρα λιτότητας στην Αθήνα, το βουνό του ελληνικού χρέους μεγάλωσε ακόμη περισσότερο από τότε.
Το κόστος των τόκων για το εθνικό χρέος ανέρχεται σε 6 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως
Στα τέλη Ιουνίου 2021, το ελληνικό δημόσιο χρέος ανερχόταν ακριβώς σε 387,32 δισεκατομμύρια ευρώ – και η τάση είναι και εδώ ανοδική. Μόνο τους πρώτους έξι μήνες του τρέχοντος έτους, οι υποχρεώσεις του ελληνικού κράτους αυξήθηκαν κατά 13 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτή τη φορά, αυτό οφείλεται κυρίως στις πρόσθετες δαπάνες της κυβέρνησης από το ξέσπασμα της πανδημίας Corona στις αρχές του 2020, προκειμένου να αμβλυνθούν οι οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες της πανδημίας.
Οι δημόσιοι δανειστές της Ελλάδας, όπως η ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, κατείχαν το 77% του ελληνικού δημόσιου χρέους στα τέλη Ιουνίου, ενώ οι ιδιώτες δανειστές κατείχαν το υπόλοιπο 23%. Το Ελληνικό Δημόσιο πρέπει σήμερα να καταβάλει πραγματικό ετήσιο επιτόκιο 1,59% κατά μέσο όρο.
Αυτό φαίνεται να είναι ένα μέτριο επιτόκιο. Ωστόσο, με ένα εθνικό χρέος 387,32 δισεκατομμυρίων ευρώ, μόνο το ετήσιο κόστος των τόκων ανέρχεται σήμερα σε 6 δισεκατομμύρια ευρώ. Αν το ελληνικό δημόσιο χρέος συνεχίσει να αυξάνεται ή αν το ετήσιο ποσοστό επιβάρυνσης αυξηθεί ή αν συμβούν και τα δύο, τότε το ελληνικό δημόσιο θα πρέπει να πληρώσει ακόμη περισσότερα μόνο σε τόκους. Ένα επικίνδυνο σπιράλ χρέους.
Συνολικό χρέος σχεδόν 760 δισεκατομμυρίων ευρώ
Αν προσθέσει κανείς το ιδιωτικό χρέος των Ελλήνων (371,95 δισ. ευρώ) και το κάπως υψηλότερο ελληνικό εθνικό χρέος (387,32 δισ. ευρώ), το συνολικό χρέος ανέρχεται σε 759,27 δισ. ευρώ. Αυτό που είναι εκρηκτικό εδώ είναι ότι το συνολικό χρέος της Ελλάδας, το οποίο είναι λίγο κάτω από 760 δισεκατομμύρια ευρώ, έρχεται σε αντίθεση με μια ετήσια οικονομική παραγωγή που έχει καταρρεύσει σε μόλις 165,32 δισεκατομμύρια ευρώ το 2020 και συνεπώς στο επίπεδο των αρχών της δεκαετίας του ’80. Το συνολικό χρέος των Ελλήνων είναι έτσι τεσσεράμισι φορές μεγαλύτερο από το ελληνικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) του προηγούμενου έτους.
Η παραδοσιακά μεγάλη παραοικονομία στην Ελλάδα δεν αλλάζει πολύ. Εκτιμάται σε περίπου 20 τοις εκατό της επίσημης οικονομικής παραγωγής. Αυτό θα σήμαινε επιπλέον 33 δισεκατομμύρια ευρώ, κάτι που επίσης δεν αλλάζει το παιχνίδι.
Η οικονομική παραγωγή αναμένεται να αυξηθεί κατά 6 τοις εκατό φέτος
Η ελληνική κυβέρνηση υπό τον συντηρητικό πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη αντιμετωπίζει το μέλλον με σπινθηροβόλο αυτοπεποίθηση. Σύμφωνα με τις προβλέψεις τους, το ελληνικό ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 6% φέτος, μετά την περσινή καταστροφή. Η στρατηγική της είναι: η Ελλάδα και οι Έλληνες πρέπει να ξεπεράσουν το χρέος.
Οι ειδικοί στην Αθήνα το βλέπουν κάπως διαφορετικά. Τα τεράστια χρέη θέτουν σε κίνδυνο την ανάκαμψη, προειδοποιούν. Ειδικά το ιδιωτικό χρέος των Ελλήνων δεν μπορεί να αποπληρωθεί. Μόνο ένα κλάσμα των ιδιωτών οφειλετών είτε αποδέχεται τα διάφορα προσφερόμενα σχέδια αποπληρωμής είτε, μετά από συμφωνία, τα τηρεί με συνέπεια στην πράξη, επισημαίνουν. Επιπλέον, προστίθενται συνεχώς νέα ιδιωτικά χρέη. Πιστοί στο σύνθημα: “Den plirono!” (“Δεν πληρώνω!”) το κράτος φαίνεται ανίσχυρο. Η αναπόφευκτη συνέπεια: το βουνό του ιδιωτικού χρέους των Ελλήνων μεγαλώνει ολοένα και περισσότερο.
Αυτό αφήνει το απόλυτο ερώτημα για το χρέος στην ανείπωτη υπόθεση της Ελλάδας: ποιος υποτίθεται ότι θα πληρώσει για όλα αυτά; Οι κατασχέσεις θα έφερναν κάτι, αλλά προφανώς δεν αρκούν. Το βέβαιο είναι ότι το σύνολο των ιδιωτικών περιουσιακών στοιχείων των Ελλήνων, που αποτελείται από κινητά περιουσιακά στοιχεία, όπως καταθέσεις ταμιευτηρίου και προθεσμίας, μετρητά ή μετοχές, καθώς και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία, όπως ακίνητα, έχει καταρρεύσει κατά περίπου 50% από την αρχή της κρίσης και είναι τώρα μόνο λίγο υψηλότερο από το σταθερά αυξανόμενο συνολικό χρέος του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους, το οποίο σήμερα ανέρχεται σε σχεδόν 760 δισεκατομμύρια ευρώ.
wienerzeitung.at
