Είναι οι Γερμανοί περισσότερο φιλελεύθεροι ή συντηρητικοί;

Η Γερμανία φημίζεται για το δίχτυ κοινωνικής ασφάλειάς της και για την υποδοχή των προσφύγων το 2015. Αλλά πόσο φιλελεύθεροι ή συντηρητικοί είναι οι Γερμανοί για ορισμένα καυτά ζητήματα – από τη διπλή υπηκοότητα έως τη νομιμοποίηση της κάνναβης, την άμβλωση και τα όπλα;

Η σημερινή κυβέρνηση της Γερμανίας είναι απασχολημένη με τη θέσπιση κάθε είδους νομοθεσίας προοδευτικού προσανατολισμού, είτε για τη νομιμοποίηση της κάνναβης είτε για τη χορήγηση διπλής υπηκοότητας, είτε για την ελαφρά απελευθέρωση των νόμων περί αμβλώσεων. Βέβαια, η Γερμανία νομιμοποίησε τον ισότιμο γάμο μόλις πριν από πέντε χρόνια – η χώρα μερικές φορές αισθάνεται αρκετά πίσω από τους γείτονές της όταν πρόκειται να θεσπίσει ορισμένες μεταρρυθμίσεις.

Είναι οι Γερμανοί απλώς μια συντηρητική ομάδα; Ή μήπως η κυβέρνηση συμβαδίζει με την κοινή γνώμη; Ρίξαμε μια ματιά σε πρόσφατες δημοσκοπήσεις σχετικά με μια σειρά από κοινωνικά θέματα και πώς αισθάνονται οι Γερμανοί γι’ αυτά.

Διπλή ιθαγένεια και μετανάστευση

Οι Γερμανοί είναι αρκετά διχασμένοι σχετικά με τα σχέδια του κυβερνητικού συνασπισμού, ο οποίος σκοπεύει να επιτρέψει τη διπλή υπηκοότητα και να συντομεύσει το χρονικό διάστημα που πρέπει να βρίσκεται κάποιος στη Γερμανία ώστε να υποβάλει αίτηση για υπηκοότητα. Αυτός ο χρόνος αναμονής είναι σήμερα οκτώ χρόνια και η κυβέρνηση επιδιώκει να τον μειώσει σε πέντε, εν μέσω άλλων σχεδιαζόμενων μεταρρυθμίσεων.

Ο Τζεμ Οζντεμίρ, τότε πρόεδρος των Πρασίνων, διαδηλώνει στα κεντρικά γραφεία του CDU το 2013 μαζί με άλλους Πράσινους διαδηλωτές, απαιτώντας το δικαίωμα στη διπλή υπηκοότητα. Φωτογραφία: picture alliance / dpa | Michael Kappeler

Μια δημοσκόπηση του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα ARD βρίσκει ωστόσο μια μικρή πλειοψηφία υπέρ: το 49% συμφωνεί με τα σχέδια της κυβέρνησης να διευκολύνει την απόκτηση της γερμανικής υπηκοότητας και να επιτρέψει τη διπλή υπηκοότητα, ενώ το 45% είναι αντίθετο.

Νόμοι περί όπλων

Η υπουργός Εσωτερικών Νάνσι Φέζερ είναι επί του παρόντος αρκετά απασχολημένη.

Εκτός από τον νέο νόμο περί ιθαγένειας, η Φέζερ εργάζεται και για την αυστηροποίηση της γερμανικής νομοθεσίας περί όπλων. Με ένα σχέδιο νόμου 48 σελίδων, έχει προτείνει την απαγόρευση των ημιαυτόματων όπλων και την απαίτηση αδειών για τα άσφαιρα πιστόλια και τα τόξα. Η γερμανική νομοθεσία απαγορεύει ήδη την ιδιωτική κατοχή πλήρως αυτόματων όπλων.

Τυφέκια επίθεσης από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο οπλοστάσιο του Γραφείου Κρατικής Εγκληματολογικής Αστυνομίας (LKA) στο Rampe, Μεκλεμβούργο-Δυτική Πομερανία. Φωτογραφία: picture alliance / dpa | Jens Büttner

Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση έχει στο στόχαστρό της το επιθετικό τυφέκιο AR-15 – ένα όπλο που βρίσκεται στο επίκεντρο των αντιπαραθέσεων για την οπλοκατοχή στις Ηνωμένες Πολιτείες τα τελευταία χρόνια. Υπάρχουν περίπου 225.000 από αυτά στη Γερμανία, εκ των οποίων το 60% βρίσκεται σε ιδιωτικά χέρια.

Οι Γερμανοί, ως επί το πλείστον, δεν έχουν τον ίδιο έντονο διαχωρισμό για τα όπλα με τους Αμερικανούς.

Μια δημοσκόπηση της Civey τον Δεκέμβριο του 2022 έδειξε ότι περίπου το 57% των Γερμανών υποστηρίζει την αυστηροποίηση της νομοθεσίας για τα όπλα. Το εννέα τοις εκατό είναι αναποφάσιστοι και λίγο πάνω από το ένα τρίτο είναι αντίθετοι.

Νομιμοποίηση της κάνναβης

Η συζήτηση για τη νομιμοποίηση της κάνναβης είναι μία από τις πιο συναρπαστικές συζητήσεις στη γερμανική πολιτική από τότε που ανέλαβε την εξουσία ο συνασπισμός των φωτεινών σηματοδοτών στα τέλη του 2021. Ως βασική προτεραιότητα των φιλελεύθερων Ελεύθερων Δημοκρατών (FDP), ο ηγέτης του κόμματος Κρίστιαν Λίντνερ υποσχέθηκε ότι η Γερμανία θα ψηφίσει ένα νομοσχέδιο για τη νομιμοποίηση φέτος, ενώ οι πωλήσεις κάνναβης θα ξεκινήσουν πιθανότατα το 2024.

Ένας άνδρας καπνίζει κατά την “Παγκόσμια Πορεία Μαριχουάνας 2022”, στην Πύλη του Βρανδεμβούργου στο Βερολίνο. Φωτογραφία: picture alliance/dpa | Christoph Soeder

Ακόμα και ο υπουργός Υγείας Καρλ Λάουτερμπαχ, ένας σοσιαλδημοκράτης (SPD) που φέρεται να ήταν αρχικά επιφυλακτικός απέναντι στη νομιμοποίηση, άλλαξε γνώμη γι’ αυτήν μετά την είσοδό του στην κυβέρνηση.

Αλλά έχει κάνει το ίδιο ο μέσος Γερμανός;

Σύμφωνα με μια δημοσκόπηση του Δεκεμβρίου του 2022, οι μισοί Γερμανοί τάσσονται υπέρ της νομιμοποίησης της κάνναβης, ενώ είναι πολύ πιθανότερο να τάσσονται υπέρ οι νεότεροι.

Περίπου το 34% των ανθρώπων στη Γερμανία είναι αντίθετοι και το 16% δεν είναι σίγουροι.

Ελευθέρωση των αμβλώσεων

Αν και η νόμιμη άμβλωση είναι κατοχυρωμένη στη Γερμανία, παραμένει πιο αυστηρά περιορισμένη από ό,τι σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Η σημερινή κυβέρνηση ξεφορτώθηκε τους περιορισμούς στη διαφήμιση της άμβλωσης-ένας νόμος που χρονολογείται από την εποχή των Ναζί- μόλις πέρυσι.

Αυτό συχνά σήμαινε ότι τα ιατρεία που διενεργούσαν αμβλώσεις δεν μπορούσαν να καταχωρήσουν πληροφορίες στους ιστότοπους ή στα φυλλάδιά τους σχετικά με τη διαδικασία. Μια γυναίκα που ήθελε να υποβληθεί στη διαδικασία, έπρεπε συνήθως να πάει και να ρωτήσει τον γιατρό αν διενεργεί εκτρώσεις.

Μια διαδηλώτρια υπέρ της άμβλωσης στην “Πορεία για τη ζωή” στο Βερολίνο τον Σεπτέμβριο του 2020. Φωτογραφία: picture alliance/dpa | Jörg Carstensen


Η άμβλωση εξακολουθεί να αφορά τις πρώτες 12 εβδομάδες της εγκυμοσύνης και οι γυναίκες που την επιθυμούν συχνά πρέπει να περάσουν από συμβουλευτική πριν προβούν στη διαδικασία.

Σε ποσοστό περίπου 68% των κανονικών Γερμανών που ερωτήθηκαν το 2021, ωστόσο, οι περισσότεροι λένε ότι οι αμβλώσεις είναι αποδεκτές. Το 16% αναφέρει ότι είναι μερικές φορές αποδεκτές και μερικές φορές όχι. Μόνο περίπου το 15% των Γερμανών δηλώνει ότι η άμβλωση είναι εντελώς απαράδεκτη.

Γάμος ομοφυλοφίλων και αυτοδιάθεση των φύλων

Το 2022, οι ακτιβιστές για τα δικαιώματα των τρανσέξουαλ πανηγύρισαν αφού η Γερμανία ψήφισε νόμο για τον αυτοπροσδιορισμό, επιτρέποντας μια ευκολότερη διαδικασία για τη νόμιμη αλλαγή φύλου.

Κατά τη στιγμή της ψήφισής του, οι Γερμανοί ήταν ακόμη διχασμένοι σχετικά με το νόμο, με ελαφρώς περισσότερους να τον υποστηρίζουν παρά να μην τον υποστηρίζουν. Το 46% των Γερμανών ήταν υπέρ κατά τη στιγμή της ψήφισης του νόμου για τον αυτοπροσδιορισμό του φύλου τον Ιούνιο του 2022, ενώ το 41% ήταν κατά.

Άνθρωποι ανεμίζουν σημαίες στο gay pride στην Κολωνία στις 3 Ιουλίου. Το CSD της Κολωνίας είναι μια από τις μεγαλύτερες εκδηλώσεις της LGBTQ+ κοινότητας στην Ευρώπη. Φωτογραφία: picture alliance/dpa | Marius Becker

Η Γερμανία ήταν μία από τις τελευταίες μεγάλες δυτικές χώρες που νομιμοποίησαν την ισότητα στο γάμο.

Έχοντας ψηφίσει τη νομοθεσία μόλις το 2017, αφού οι συντηρητικοί Χριστιανοδημοκράτες της Άνγκελα Μέρκελ μπλόκαραν επανειλημμένα τις πρωτοβουλίες γάμου στις κοινοβουλευτικές επιτροπές, η Γερμανία προηγήθηκε των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ιρλανδίας, του Καναδά, της Γαλλίας, της Νέας Ζηλανδίας, της Νότιας Αφρικής και της Βραζιλίας – μεταξύ πολλών άλλων – στην παροχή πλήρους ισότητας στο γάμο για τους ομοφυλόφιλους και τις λεσβίες.

Παρά τη συντηρητική αντίδραση, με το που πέρασε ο νόμος για την ισότητα του γάμου, η γερμανική κοινωνία τον είχε ήδη αποδεχτεί.

Το 75% των ανθρώπων στη Γερμανία που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση το 2017, υποστήριξε την ισότητα στο γάμο, συμπεριλαμβανομένου του 53% των χριστιανών που εκκλησιάζονται – γεγονός που σηματοδοτεί ότι ακόμη και αυτή η κοινότητα είχε αλλάξει γνώμη για το γάμο των ομοφυλοφίλων με την πάροδο του χρόνου. Η υποστήριξη μεταξύ των Γερμανών που δεν είναι θρησκευτικά προσκείμενοι ή των μη ασκουμένων χριστιανών ανερχόταν σε ποσοστό άνω του 80% το 2017.

Ποιο είναι το συμπέρασμα;

Όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, οι Γερμανοί είναι σε μεγάλο βαθμό διχασμένοι σε πολλά από τα κοινωνικά ζητήματα που συζητά σήμερα η κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένης της διπλής ιθαγένειας. Ωστόσο, προς το παρόν, με τον πιο φιλελεύθερο κυβερνητικό συνασπισμό, φαίνεται ότι η χώρα κινείται προς μια προοδευτική κατεύθυνση.

Παρόλα αυτά, η προσεκτική συζήτηση γύρω από ορισμένα θέματα, όπως η άμβλωση, δείχνει ότι η Γερμανία έχει μια ισχυρή συντηρητική έλξη στην πολιτική της, η οποία πιθανότατα συνδέεται με τις θρησκευτικές ρίζες της χώρας.

Σε πολλά θέματα όμως, είτε πρόκειται για την άμβλωση είτε για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων, οι Γερμανοί -ακόμη και οι θρησκευόμενοι- είναι αρκετά φιλελεύθεροι.

thelocal.de