Ενισχύεται η παγκόσμια αισιοδοξία για το επερχόμενο τέλος της πανδημίας, μετά τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα ενός ακόμα εμβολίου κατά της COVID-19, αυτού της αμερικανικής εταιρείας βιοτεχνολογίας Moderna Inc.
Xθες δημοσιοποιήθηκαν τα ενδιάμεσα αποτελέσματα της κλινικής δοκιμής Φάσης 3, του εμβολίου. Όπως διαπιστώθηκε, η αποτελεσματικότητα του σκευάσματος φτάνει το 94,5%, ξεπερνώντας αυτή του εμβολίου των Pfizer / BioNΤech, που κυμάνθηκε γύρω στο 90%. Επίσης το νέο εμβόλιο, που χορηγείται σε δύο δόσεις, σε διάστημα 28 ημερών, φαίνεται ότι είναι ασφαλές, αφού μόνο το 9% έως 10% των εμβολιασθέντων εμφάνισε ήπιες παρενέργειες (κόπωση, πόνο ή ερύθημα στο σημείο της ένεσης).
Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλοί ειδικοί ανέμεναν ότι και το εμβόλιο της Moderna θα είχε ικανοποιητικά αποτελέσματα, όπως της Pfizer, αφού αμφότερα βασίζονται στην ίδια τεχνολογία mRNA. Το αμερικανικό εμβόλιο, ωστόσο, που ήδη δοκιμάστηκε σε 30.000 εθελοντές, δεν θα αρχίσει να διατίθεται εκτός ΗΠΑ πριν από το 2021. Η εταιρεία έχει ανακοινώσει ότι μπορεί να παρασκευάσει 20 εκατ. δόσεις για τις ΗΠΑ μέχρι τα τέλη του έτους, ενισχύοντας την παγκόσμια παραγωγή της από 500 εκατ. μέχρι 1 δισ. δόσεις μέχρι τα τέλη της επόμενης χρονιάς. Η Ε.Ε. έχει συνάψει «προσυμβόλαιο πιθανής αγοράς» 80 έως 160 εκατ. δόσεων με τη Moderna, ενώ συμφωνίες έχουν υπογράψει εκτός από τις ΗΠΑ, η Ιαπωνία, ο Καναδάς, η Ελβετία, το Κατάρ και το Ισραήλ.
Ενα σημαντικό πλεονέκτημα του εμβολίου της Moderna είναι ότι, εν αντιθέσει με αυτό των Pfizer / BioNTech, που πρέπει να συντηρηθεί στους 70-80 βαθμούς Κελσίου υπό το μηδέν, μπορεί να διατηρηθεί σε κοινά ψυγεία με θερμοκρασία 2 έως 8 βαθμών Κελσίου, επί 30 ημέρες, ενώ για μακρά συντήρηση έξι μηνών και μεταφορά απαιτεί θερμοκρασία 20 βαθμών Κελσίου υπό το μηδέν.
Επίσης, θα είναι σχετικά ακριβότερο από τα υπόλοιπα υποψήφια εμβόλια, με τις δύο δόσεις να κοστίζουν περίπου 50 ευρώ. Ερωτήματα για το νέο εμβόλιο, που παραμένουν αναπάντητα, αφορούν το πόση θα είναι η διάρκεια της ανοσίας που θα παρέχει, αλλά και αν θα είναι αποτελεσματικό για τους ηλικιωμένους. Ο επικεφαλής, πάντως, των ιατρικών υπηρεσιών της Moderna, δρ Ταλ Ζακς, δήλωσε ότι, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, το νέο εμβόλιο δεν μοιάζει να χάνει την ισχύ του στους μεγαλύτερους σε ηλικία.
Σε μία άλλη εξέλιξη στον αγώνα δρόμου των εμβολίων, η βελγική φαρμακοβιομηχανία Janssen ξεκίνησε χθες στη Βρετανία τη Φάση 3 του δικού της σκευάσματος, το οποίο δρα με τη βοήθεια ενός γενετικώς τροποποιημένου ιού κρυολογήματος, που εκπαιδεύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα να αναγνωρίζει και να καταστρέφει τον νέο κορωνοϊό.
Στη φάση αυτή της μελέτης αναμένεται να λάβουν μέρος 30.000 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, αλλά τα αποτελέσματά της δεν πρόκειται να ανακοινωθούν πριν από την πάροδο έξι μηνών.
Στη Βρετανία ήδη δρομολογείται η έναρξη των εμβολιασμών με το σκεύασμα που παρασκευάζεται από τις Pfizer / BioΝTech, εφόσον αποδειχθεί ασφαλές και αποτελεσματικό και εγκριθεί η χορήγησή του. Οπως δήλωσε χθες ο υπουργός Υγείας της χώρας, Ματ Χάνκοκ, το εμβόλιο θα αρχίσει να διατίθεται στους Βρετανούς πριν από τα Χριστούγεννα, επισημαίνοντας, ωστόσο, ότι οι περισσότεροι θα εμβολιαστούν το 2021.
Επίκεινται αποτελέσματα και από την AstraZeneca
Σε παρόμοια επίπεδα αναμένεται να κυμανθούν και τα επίπεδα αποτελεσματικότητα του εμβολίου AZD1222 που αναπτύσσουν από κοινού το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και η AstraZeneca. Τα ενδιάμεσα αποτελέσματα από την Φάση 3 των κλινικών δοκιμών αναμένονται το αργότερο στις αρχές Δεκεμβρίου.
To ΑZD1222 έχει βασιστεί σε διαφορετική τεχνική από τα εμβόλια των Pfizer/BioNTech και Moderna. Tα BNT162b1 και mRNA-1273 έχουν αναπτυχθεί με βάση νουκλεοτίδια και με τη χρήση ενός νανοσωματιδίου λιπιδίων που μεταφέρει το αγγελιαφόρο RNA (mRNA) της πρωτεΐνης ακίδας S στα κύτταρα, όπου στη συνέχεια «μεταφράζεται» για να παρέχει ένα αντιγόνο στο ανοσοποιητικό σύστημα.
To ΑZD1222 χρησιμοποιεί έναν ιικό φορέα χωρίς δυνατότητα αναδιπλασιασμού από χιμπατζή, ο οποίος βασίζεται σε μια εξασθενημένη εκδοχή ενός ιού του κοινού κρυολογήματος (αδενοϊού) που προκαλεί λοιμώξεις σε χιμπατζήδες και περιέχει το γενετικό υλικό της πρωτεΐνης ακίδας S του SARS-CoV-2. Μετά τον εμβολιασμό, παράγεται η επιφανειακή πρωτεΐνη ακίδα, προετοιμάζοντας το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτεθεί στον ιό SARS-CoV-2 εάν αυτός προσβάλλει αργότερα τον οργανισμό.
Παρά τη διαφοροποίηση αυτή, και τα τρία εμβόλια έχουν ένα κοινό στόχο, να ωθήσουν τα κύτταρα να παράγουν τη συγκεκριμένη πρωτεΐνη, η οποία με τη σειρά της θα προκαλέσει την επιθυμητή ανοσοαπόκριση.
Συνεπώς μετά την ανακοίνωση και των θετικών αποτελεσμάτων της Moderna, στο «στρατόπεδο» της AstraZeneca έχουν κάθε λόγο να πιστεύουν ότι οι οιωνοί είναι καλοί και για το ΑZD1222. Μάλιστα πηγές του βρετανικού υπουργείου Υγείας δηλώνουν ότι τα αποτελέσματα του συγκεκριμένου εμβολίου «επίκεινται» και ίσως τελικά είναι ένα από τα πρώτα που θα λάβει αδειοδότηση.
Ξεκίνησε η Φάση 3 του JNJ-78436725
Παράλληλα, χθες η Janssen, εταιρεία του ομίλου Johnson & Johnson, ανακοίνωσε ξεκινά επί βρετανικού εδάφους κλινική δοκιμή Φάσης 3 του JNJ-78436725. Στη μελέτη θα λάβουν μέρος 6.000 εθελοντές που θα προστεθούν στο συνολικό δείγμα των 30.000 ατόμων από τις υπόλοιπες χώρες που λαμβάνουν μέρος στην κλινική δοκιμή.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη κλινική δοκιμή θα διερευνήσει την αποτελεσματικότητα και ασφάλεια ενός διπλού δοσολογικού σχήματος του JNJ-78436725 καθώς και αν η ανοσία που προσφέρει διαρκεί περισσότερο. Για τα πρώτα αποτελέσματα θα χρειαστούν έως και έξι μήνες. Ωστόσο, στο ενδιάμεσο η Janssen αναμένεται να παρουσιάσει τα αποτελέσματα από τη Φάση 3 του εμβολίου από έτερη κλινική δοκιμή όπου δοκιμάζεται η μονή δοσολογία.
Σε διαπραγματεύσεις με τη Moderna η ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρακολουθώντας στενά τις εξελίξεις στο πεδίο των υπό ανάπτυξη εμβολίων, ήδη βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την Moderna για την τελική τιμή της δόσης του mRNA-1273. Σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters, η ΕΕ διαπραγματεύεται μια τιμή που αγγίζει τα 25 δολάρια ανά δόση. Ενώ για το BNT162b1 των Pfizer/BioNTech φαίνεται να έχει συμφωνήσει στα 19,50 δολάρια/δόση.
Υπενθυμίζεται ότι, η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να διαθέσει στις 27 χώρες-μέλη της, 300 εκατομμύρια δόσεις από την AstraZeneca και επιπλέον 100 εκατ. δόσεις από την ίδια εταιρεία σε δεύτερη φάση, από τις Pfizer/BioNTech 200 εκατ. δόσεις και επιπλέον 100 εκατ. σε δεύτερο χρόνο, από τη Moderna 80 εκατ. δόσεις και επιπλέον 80 εκατ. σε δεύτερο στάδιο, από την Johnson & Johnson 200 εκατ. δόσεις και άλλες 200 εκατ., ενώ από τις Sanofi/GSK 300 εκατ. δόσεις και την CureVac 405 εκατ. δόσεις.
Η διαθεσιμότητα των δόσεων ανά χώρα θα γίνει με πληθυσμιακά κριτήρια και ανάλογα με τη σειρά αδειοδότησης των εμβολίων. Οι τέσσερις εταιρείες που θα κληθούν πρώτες να ξεκινήσουν την αποστολή των εμβολίων τους προς τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ είναι σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα, οι Pfizer/BioNTech, η AstraZeneca, η Moderna, η CureVac και αργότερα την Άνοιξη του 2021 η Johnson & Johnson.
Αισιοδοξία, επιφύλαξη και ερωτηματικά
Με αισιοδοξία αλλά και επιφύλαξη αντιμετωπίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) τις εξελίξεις αναφορικά με την αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Ο Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους χαρακτήρισε χθες τα αποτελέσματα των υποψηφίων «ενθαρρυντικά» αλλά συμπλήρωσε ότι δεν είναι η στιγμή για εφησυχασμό στην αντιμετώπιση της πανδημίας.
«Θετικό» χαρακτήρισε και ο κ. Γκίκας Μαγιορκίνης, επίκουρος καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας για τον νέο κορωνοϊό, το γεγονός ότι υπάρχουν «ήδη δύο ανεξάρτητες κλινικές δοκιμές που δείχνουν υψηλότατα επίπεδα αποτελεσματικότητας, τουλάχιστον για το χρονικό διάστημα που ακολουθεί τον εμβολιασμό και αυτό δίνει ένα επιπλέον επίπεδο εγκυρότητας στο ότι ο εμβολιασμός θα προσφέρει ικανοποιητικά επίπεδα ανοσίας, πιθανώς αρκετά καλύτερα και από το εμβόλιο της γρίπης».
Ωστόσο ο κ. Μαγιορκίνης έθεσε ένα ουσιαστικό ερώτημα που θα κρίνει τελικά και την πραγματική αποτελεσματικότητα των εμβολίων για τη νόσο COVID-19, «πόσοι θα χρειαστούν να εμβολιαστούν» προκειμένου να θεωρηθεί προστατευμένη η κοινωνία.
Αυτό το ερώτημα όπως είπε ο επίκουρος καθηγητής αναμένεται να απαντηθεί από νέες μελέτες που θα εκτιμήσουν παραμέτρους όπως την ευπάθεια των διαφόρων πληθυσμιακών ομάδων αλλά το ποσοστό διασταυρούμενης ανοσίας που είναι υψηλότερο στα παιδιά. «Είναι πιθανόν λοιπόν, με αυτά τα επίπεδα να φτάσουμε σε επίπεδα ανοσίας της αγέλης με σχετικά μικρότερη κάλυψη από το σύνολο του πληθυσμού», εκτίμησε ο κ. Γκίκας Μαγιορκίνης.
Πάντως, σύμφωνα με τον καθηγητή Γενετικής του Πανεπιστημίου της Γενεύης, κ. Μανώλη Δερμιτζάκη, θα πρέπει να εμβολιαστεί το 70% του παγκόσμιου πληθυσμού και η αποτελεσματικότητα των εμβολίων να είναι υψηλή, για να μπορέσουμε σύντομα να επιστρέψουμε σε μια καθημερινότητα με τους λιγότερους δυνατούς περιορισμούς.
Πηγή: 15minutes.gr
