Η πανδημία επέφερε βαθιά τομή στα δρώμενα της γερμανικής πρωτεύουσας. Ο μονομερής προσανατολισμός στα πάρτι και τον τουρισμό έχει αρχίσει και εκδικείται. Το δημιουργικό πνεύμα του Βερολίνου όμως δεν πεθαίνει.
Η είσοδος στο θρυλικό Berghain, τη «Μέκκα» της διεθνούς party-community, έχει καλυφθεί στο μεταξύ με το γκράφιτι «Black-Lives-Matter». Από τον Μάρτιο οπότε η τοπική υπουργός Υγείας του Βερολίνου ανακοίνωσε ότι «δεν είναι τώρα καιρός για πάρτι» το εμβληματικό κλαμπ του Βερολίνου έκλεισε τις πύλες του. Σε αντίθεση με άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις, όπως τη Ζυρίχη, το Βερολίνο δεν έχει προχωρήσει ακόμη σε χαλάρωση των μέτρων όσον αφορά τη νυχτερινή διασκέδαση. Και μέχρι το τέλος του χρόνου δεν αναμένεται να αλλάξει κάτι ως προς αυτό, σύμφωνα με την περιφερειακή κυβέρνηση.
Ωστόσο το Βερολίνο δεν θα ήταν το Βερολίνο εάν δεν υπήρχαν άνθρωποι που συνεχίζουν να διασκεδάζουν. «Meditanzion» είναι το όνομα μιας ομάδας, η οποία συνδυάζει γιόγκα, techno-dancing και το κίνημα «Είμαστε όλοι ίδιοι». Οι «νεο-χίπηδες» πραγματοποίησαν εκδηλώσεις ακόμη και μπροστά στην Πύλη του Βρανδεμβούργου.
Η λοιπή βερολινέζικη νεολαία αποδρά αυτές τις μέρες στα πολυάριθμα πάρκα της πόλης. Κάθε τόσο μαζεύονται κατά δεκάδες ή και εκατοντάδες για να πιουν, να χορέψουν και να διασκεδάσουν. Στα υπαίθρια πάρτι παρεμβαίνει συχνά η αστυνομία που περιορίζεται όμως σε επισημάνσεις για τήρηση των αποστάσεων.
Η είσοδος του Berghain
Ορισμένα κλαμπ έχουν έχουν στο μεταξύ ανοίξει και πάλι αλλά ουσιαστικά υπολειτουργούν. Όσα διαθέτουν εξωτερικούς χώρους επιτρέπεται να πωλούν αλκοόλ. Ωστόσο ο χορός απαγορεύεται. Και για να μην θυμίζουν πολύ υπαίθριες μπυραρίες, αλλάζουν ενίοτε και τα ονόματα των χώρων τους. Το δημοφιλές About blank, για παράδειγμα, ονόμασε τον εξωτερικό του χώρο Sektgarten, δηλαδή «κήπο αφρώδους οίνου».
«Το να παρτάρεις καθιστός δεν έχει πλάκα» λέει ο Ντένις που τονίζει ότι τα πάρτι ήταν ανέκαθεν το αγαπημένο του «χόμπι». Τα τελευταία χρόνια όμως δεν του άρεσαν. Ήταν καιρός να αλλάξει κάτι και η πανδημία το επέσπευσε. «Η μουσική, ο κόσμος, όλα ήταν πολύ εμπορικά και καθόλου creative». Τελευταία του έξοδος ήταν λίγο πριν το lockdown. Δεν είχε πιει καν τη μπύρα του, λέει, «διότι η μουσική ήταν απαίσια».
Ωστόσο η «εμπορευματοποίηση» δεν ήταν το μόνο που ζημίωνε την εικόνα του Βερολίνου ως πρωτεύουσας της διασκέδασης. Ένα βασικό πρόβλημα ήταν τα υπέρογκα ενοίκια και οι εξώσεις. Το παγκοσμίως γνωστό «Kitkat» ανακοίνωσε στα τέλη του 2019 το κλείσιμο του καταστήματός του στο κέντρο της γερμανικής πρωτεύουσας. Και δεν ήταν το πρώτο, ούτε το τελευταίο.
Meditanzion στο κέντρο του Βερολίνου
Η δυσμενής εικόνα στον χώρο της διασκέδασης συμπαρασύρει όμως τη βερολινέζικη οικονομία στο σύνολό της. Από τις αρχές τις χιλιετίας το Βερολίνο με το σλόγαν «Φτωχό αλλά σέξι» είχε καταφέρει να προσελκύσει εκατομμύρια επισκεπτών. Και τώρα; Θα παραμείνει το Βερολίνο φτωχό, αλλά όχι σέξι;
Τον Ιούνιο η ανεργία αυξήθηκε κατά 2,7%, που είναι η μεγαλύτερη αύξηση που έχει καταγραφεί σε γερμανικό κρατίδιο. Η δε πληρότητα στα ξενοδοχεία δεν είναι 80% ή 90% όπως συνήθως, αλλά 10% ή 20%. «Καταστροφική» χαρακτηρίζει την κατάσταση ο Σύνδεσμος Ξενοδόχων και Εστιατόρων. Σε καμία άλλη γερμανική πόλη δεν έχει καταγραφεί τόσο κατακόρυφη μείωση.
250 κλαμπ, τζίρος 150 εκατομμύρια, 3 εκατομμύρια τουρίστες. Αυτά είναι τα στοιχεία που αναφέρονται σε σχετική έρευνα της τοπικής κυβέρνησης. Για μεγάλο διάστημα η πόλη των 3,7 εκατομμυρίων κατοίκων ευνοούνταν από τη φήμη που είχε αποκτήσει ως «Μέκκα της διασκέδασης». Αυτό επηρέαζε και τις επενδύσεις πέραν του τουρισμού, λέει ο συγγραφέας Ντάβιντ Κόσερ. «Η εικόνα αυτή έπαιξε σίγουρα ρόλο και στην απόφαση για την κατασκευή του νέου εργοστασίου της Tesla στα πέριξ του Βερολίνου. Το Βερολίνο δεν είναι άλλωστε η κλασσική έδρα της αυτοκινητοβιομηχανίας».
Πολλοί επιχειρηματίες αναμένουν μαζικό κύμα λουκέτων κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Για να προλάβουν τις δυσμενείς εξελίξεις μια ομάδα ιδιοκτητών νυχτερινών μαγαζιών, εστιατορίων αλλά και καλλιτεχνών αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους. Οι One Berlin, όπως ονομάζονται, ζητούν από τις τοπικές αρχές φοροελαφρύνσεις αλλά και περισσότερες άδειες διοργάνωσης πάρτι σε κεντρικούς δημόσιους χώρους όπως την Alexanderplatz στο κέντρο της πρωτεύουσας.
Το φημισμένο φετίχ-κλαμπ Kitkat
Οι δραματικές συνέπειες στον κλάδο της διασκέδασης δεν δυσαρεστούν όμως τους πάντες. Πολλοί Βερολινέζοι αισθάνονται ανακούφιση και αυτό έχει τους λόγους του, αναφέρει ο συγγραφέας Κόσερ. «Ο τουρισμός διασκέδασης εγκαταστάθηκε σε μεγάλο βαθμό σε κατοικημένες περιοχές και έχει οδηγήσει σε αύξηση των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης και των καταστημάτων που απευθύνονται σε τουρίστες». Αυτό είχε ως συνέπεια «τον διωγμό των κατοίκων αλλά και των μη τουριστικών καταστημάτων».
Ενδεχομένως η νυν κρίση να είναι και μια ευκαιρία αναδιοργάνωσης και μεταφοράς, για παράδειγμα, του τουρισμού διασκέδασης από τις γειτονιές «εκεί όπου ανήκει και όχι εκεί όπου ενοχλεί, δηλαδή στο κέντρο της πόλης και στην περιοχή της Friedrichstraße που ήταν κάποτε συνώνυμο της διασκέδασης στο Βερολίνο» εκτιμά ο Κόσερ.
Παρά την δύσκολη κατάσταση πάντως ο ίδιος εμφανίζεται αισιόδοξος. «Πανδημίας επιτρεπούσης δεν διαβλέπω το τέλος του Βερολίνου ως πρωτεύουσας της διασκέδασης».
Κάι-Αλεξάντερ Σολτς
Επιμέλεια: Κώστας Συμεωνίδης